Przejdź do treści
Dofinansowanie z budżetu państwa
Projekty unijne
Fundusz dróg samorządowych

Co to jest azbest?

Co to jest azbest?

Azbest to nazwa grupy minerałów naturalnie występujących w przyrodzie. Cechą charakterystyczną jest jego włóknista budowa. Pod względem chemicznym składa się z krzemianów oraz metali: magnezu, żelaza, sodu i wapnia.

Azbest ze względu na takie właściwości jak lekkość, wytrzymałość mechaniczna, ogniotrwałość, odporność na korozję, właściwości izolacyjne znalazł zastosowanie w wielu dziedzinach gospodarki, przede wszystkim w budownictwie ale także w energetyce, transporcie i przemyśle chemicznym.

Przykłady materiałów, które zawierają azbest:

  • Wyroby azbestowo-cementowe to aż 80 % wszystkich wyrobów zawierających azbest, są to płyty faliste, płyty „karo”, płyty płaskie stosowane jako elewacje zewnętrzne,płyty okładzinowe, ściany osłonowe i działowe, płyty dekarskie, rury wodociągowe i kanalizacyjne.
  • Wyroby izolacyjne: wata, włóknina, sznury, przędza, tkaniny termoizolacyjne, taśmy; stosowane są do izolacji  kotłów parowych, wymienników ciepła, zbiorników, przewodów rurowych; w zależności od przeznaczenia zawierają od 75 do 100% azbestu.
  • Wyroby cierne: okładziny cierne i taśmy hamulcowe, stosowane do różnego typu hamulców.
  • Wyroby uszczelniające: tektury, szczeliwa plecione, płyty azbestowo-kauczukowe, azbestowo-gumowe; wyroby te stosowane są do uszczelniania części pracujących w wysokich temperaturach, w środowisku chemikaliów, gazów aktywnych, smarów, rozpuszczalników, gazów spalinowych.
  • Wyroby hydroizolacyjne: lepiki asfaltowe, kity uszczelniające, wypełniacze lakierów, asfalty drogowe uszlachetnione, zaprawy gruntujące, papa dachowa, płytki podłogowe, filtry; zawierają od 20 do 40% azbestu.

Rakotwórcze właściwości azbestu sprawiły, że pod koniec ubiegłego wieku zaprzestano produkcji płyt eternitowych oraz innych wyrobów zawierających azbest.

Wyroby azbestowe będące w dobrym stanie technicznym (nieuszkodzone) oraz odpowiednio zabezpieczone nie stanową istotnego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. Uszkodzenia mechaniczne płyt eternitowych (np. ubytki lub wyszczerbione powierzchnie płyt) prowadzą do łatwiejszego przedostawania się włókien do środowiska naturalnego.

Azbest może stanowić poważne zagrożenie dla życia człowieka w przypadku, gdy dochodzi  do wdychania włókien zawieszonych w powietrzu. Zagrożenie to najwyższe jest w momencie demontażu wyrobów zawierających azbest lub korozji wyrobów zawierających azbest.Do szczególnie szkodliwych i ryzykownych zdarzeń, narażających na zachorowania są:

  • niewłaściwie składowane odpady azbestowe (dzikie wysypiska,  niewłaściwie składowane płyty azbestowe na  posesjach),
  • użytkowanie wyrobów zawierających azbest, co w konsekwencji prowadzi do zanieczyszczenia powietrza pyłem azbestowym w wyniku korozji,
  • niewłaściwe usuwanie z dachów i elewacji wyrobów zawierających azbest.

 

Włókna azbestowe są rakotwórcze a spowodowane przez nie nowotwory są bardzo złośliwe i praktycznie nieuleczalne. Średni czas życia od rozpoznania choroby wynosi od kilku do kilkunastu miesięcy.

Stopień narażenia zdrowia na negatywne oddziaływanie pyłu azbestowego zależy przede wszystkim od wielkości włókien, ich stężenia w powietrzu oraz czasu narażania na ich negatywne oddziaływanie. Biologiczne działanie azbestu polega na przenikaniu do pęcherzyków płucnych chorobotwórczych włókien (tzw. włókna respirabilne, tj. włókna o średnicy < 3 µm i długości > 5 µm).

Prawdopodobieństwo wystąpienia chorób związanych z azbestem jest wprost proporcjonalna do stężenia azbestu, czasu ekspozycji i jej częstotliwości.

Ekspozycja na pył azbestu może być przyczyną:

•          pylicy azbestowej,

•          łagodnych zmian opłucnowych,

•          raka płuc,

•          międzybłoniaków.

Wszystkie rodzaje azbestu umieszczone zostały przez Ministra Zdrowia na liście czynników rakotwórczych. 

Wyróżnia się trzy rodzaje narażenia na pyły azbestowe:

• ekspozycja zawodowa – praca przy usuwaniu wyrobów i materiałów zawierających azbest,

• ekspozycja pozazawodowa – dotyczy mieszkańców terenów sąsiadujących z kopalniami i zakładami przetwarzającymi azbest oraz rodzin pracowników tych zakładów,

• ekspozycja środowiskowa – związana z występowaniem azbestu w powietrzu atmosferycznym, wodzie pitnej i artykułach spożywczych.

Dopuszczalne stężenie pyłu azbestu w powietrzu atmosferycznym w Polsce wynosi 1000 włókien/m3 powietrza w  pomiarach 24- godzinnych.

 

Obowiązki właścicieli  nieruchomości, na której zlokalizowane są wyroby zawierające azbest.

Właściciele lub użytkujący obiekty budowlane z wbudowanymi wyrobami zawierającymi azbest są obowiązani do kontroli stanu tych wyrobów i sporządzenia „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowanie wyrobów zawierających azbest”. Jeden egzemplarz oceny należy przekazać do organu nadzoru budowlanego.

Wynik takiej oceny wyrażony jest w skali punktowej.

- Ocena do 90 punktów – oznacza dobry stan techniczny wyrobów. Wymagana  jest ponowna ocena po 5 latach.

- Ocena od 95 do 115 punktów – oznacza możliwość uszkodzeń (brak widocznych pęknięć). Wymagana ponowna ocena w ciągu 1 roku.

- Ocena od 120 punktów – oznacza duże uszkodzenia. Wymagane pilne usunięcie (wymiana na wyrób bezazbestowy).

Wyrobów zawierających azbest nie należy usuwać samodzielnie. Wyspecjalizowane w tym zakresie firmy dysponują specjalistycznym sprzętem, osoby prowadząc prace rozbiórkowe są wyposażone w środki ochrony osobistej, m in. maski filtrujące oraz kombinezony ochronne, a także przeszły stosowne przeszkolenie.

Odpadów zawierających azbest nie można składować ani mieszać z odpadami komunalnymi.

Transportem i składowaniem odpadów niebezpiecznych (zawierających azbest) zajmują się firmy posiadające odpowiednie uprawnienia.

Jeżeli wyroby zawierające azbest nie są uszkodzone (nie mają pęknięć ani uszkodzonej struktury) – w celu zabezpieczenia, można je poddawać konserwacji polegającej na ręcznym malowaniu. Takie zabezpieczenia zapobiegnie na jakiś czas pyleniu i pozwoli zaplanować ich wymianę.

Nie zaleca się malowania skorodowanych płyt azbestowych ze względu na znaczne obniżenie wytrzymałości i możliwość pęknięć.

Płyty należy malować farbami wnikającymi głęboko w strukturę powierzchni, wiążącymi włókna azbestowe.

Szczegółowe informacje o zasadach bezpiecznego usuwania azbestu znajdują się na stronie internetowej www.bazaazbestowa.gov.pl

Korzystanie z serwisu oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie, z których niektóre mogą być już zapisane w folderze przeglądarki.
Deklaracja dostępności | Wykonanie i obsługa techniczna AlfaTV | Archiwum strony