Pierwsze kroki do pracy

1.      CURRICULUM VITAE

• Pierwszej weryfikacji kandydatów na dane stanowisko dokonuje się na podstawie życiorysu. Jeśli przejdziesz pozytywnie ten etap zostaniesz zaproszony na rozmowę kwalifikacyjną. Aby jednak nie zdyskwalifikować się już na starcie konieczne jest umiejętne napisanie swojego CV. Jest ono pierwszym krokiem w staraniach o pracę i zarazem twoją wizytówką. Najważniejsze jest, aby był on krótki, ale konkretny i przejrzysty. Najlepiej jeśli zajmie jedną stronę, nie powinien jednak być dłuższy niż na dwie strony formatu A4.

• Pierwsza weryfikacja dokonuje się na ogół dość szybko: pracodawca bądź osoba upoważniona spośród sterty życiorysów „wyławia” kilka bądź kilkanaście. Przeglądnięcie każdego życiorysu trwa ok. kilkunastu sekund. Postaraj się wiec, aby to pierwsze wrażenie po spojrzeniu na twoje CV było dobre, wtedy zostanie ono odłożone do powtórnej, bardziej szczegółowej weryfikacji. Te życiorysy są następnie dokładniej analizowane i ich właścicieli zaprasza się na rozmowę. Tak więc w zależności od ilości złożonych życiorysów, pierwsza weryfikacja dokonuje się często przez spojrzenie na dokument i zorientowanie się czy osoba go pisząca posiada odpowiednie kwalifikacje. Oznacza to też zwykle, że mało estetyczny życiorys może od razu zostać odrzucony. Podobny los może spotkać dokument zbyt długi - zamiast spodziewanego dobrego wrażenia wywieramy nim złe wrażenie braku konkretności i nieumiejętności opisania swoich doświadczeń w kilku punktach. Napisz więc konkrety, którymi przekonasz, że masz odpowiednie kwalifikacje, a szczegóły pozostaw na rozmowę kwalifikacyjną. Nie chodzi o opisanie każdego zajęcia, jakie się wykonywało w życiu. Podaj tylko fakty ważne z punktu widzenia pracy, o którą się starasz, ale bez szczegółów.

• Nie opisuj szczegółowo całej historii swojego życia począwszy od przedszkola. Nie pisz rzeczy nieistotnych np. dotyczących zawodu dzieci, stanu zdrowia współmałżonka czy imienia twojego psa. Nie zamieszczaj informacji, których nie możesz udowodnić i udokumentować. Niech jednak twój życiorys nie będzie zbyt ubogi w treść. Raczej nie stosuj uzasadnień typu: „proszę o zatrudnienie mnie na tym stanowisku, gdyż uważam, że się do tego nadaję.” Najbezpieczniej jest wyśrodkować między dwoma skrajnościami: tzw. „wodolejstwem” i nieumiejętnością wykazania swoich kwalifikacji oraz doświadczeń jasno i konkretnie, a zawężeniem życiorysu do kilku mało konkretnych zdań.

• Pochwal się obowiązkami, jakie miałeś na poprzednim stanowisku. Określ swój cel zawodowy, którym najkrócej rzecz ujmując może być wymienienie stanowiska w danej firmie i dziale. Dobrze byłoby jednak określić krótko swoje priorytety na najbliższą przyszłość zawodową. Aby doszło do rozmowy kwalifikacyjnej pamiętaj o wspomnianej już przejrzystości i schludności. Estetyka jest ważna.

• Stosuj wyróżnienia, pogrubioną czcionkę, właściwe odstępy, podkreślenia, odpowiednie marginesy, akapity, ale zawsze bez zbytniej ekstrawagancji. Czcionka powinna być standardowa, prosta i bez udziwnień (najlepiej Times New Roman o rozmiarze 12). Pamiętaj o nagłówku. Nie pisz drobnym maczkiem. Zrezygnuj z udziwnień typu: clip art., kolory, tabele, szlaczki, zapachowe strony.  Pamiętaj o właściwym sformatowaniu dokumentu.

• Jeśli dołączasz zdjęcie pamiętaj, aby było ono stosowne i aktualne. Jeśli masz 45 lat nie dołączaj do CV zdjęcia, które robiłeś mając 20. Pracodawca nie musi też wiedzieć ze zdjęcia gdzie spędziłeś ostatnie wakacje. Nie musisz dołączać fotografii, chyba że pracodawca tego wymaga. Jeśli wymaga, oczekuje zazwyczaj zdjęcia w formacie legitymacyjnym (wyjątkiem może być np. praca w charakterze modelki).

• Najlepiej napisać CV na komputerze (chyba że pracodawca wymaga ręcznie pisanego, co również się zdarza) i wydrukować na dobrej jakości białym papierze formatu A4. Pisz na jednej stronie kartki!

• Nie dostarczaj CV złożonego, pomiętego, poplamionego czy też zwiniętego w rulon lub z „oślimi uszami.” Najlepsza do tego celu jest koszulka lub teczka. Chyba że pracodawca wymaga przesłania CV drogą mailową.

• Pamiętaj o zasadach gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych. Błędy, szczególnie rażące, także mogą cię zdyskwalifikować. Zwróć też uwagę, aby zdania nie były zbyt długie i nielogiczne. Brak logiki wypowiedzi i chaos myślowy utrudnia czytanie i zrozumienie. Używaj właściwego słownictwa i nie stosuj skrótów (np. zamiast mgr napisz magister). Pisz jak profesjonalista. Nigdy też nie używaj słów, których znaczenia nie rozumiesz! Możesz tym narazić się nie tylko na śmieszność, ale też na utratę szans na pracę.

• Przeglądaj tekst pod kontem literówek. One wbrew pozorom rażą zawodowców zajmujących się rekrutacją.

• Napisz koniecznie o swoim wykształceniu, stopniach naukowych czy też zawodowych, ale zawsze w odwrotnym porządku chronologicznym (czyli achronologicznie). Zacznij więc od ostatnio zdobytego stopnia. Umieszczaj je w kolejności: od ostatniego dyplomu do matury (w jednej linii zdobyty tytuł naukowy i datę jego uzyskania).  Przykładowy sposób:  czas trwania (od-do) – miejsce (uczelnia, miasto), kierunek, wydział – rezultat  albo  w pierwszej linijce: tytuł zawodowy, naukowy i data jego uzyskania  w drugiej linijce: nazwa uczelni, jej siedziba (miasto), kierunek studiów, ewentualnie  poszczególne specjalności. Możesz też podać ocenę, z jaką ukończyłeś studia (zwłaszcza, jeśli masz się czym pochwalić). W szczególnych przypadkach możesz zamieścić temat swojej pracy magisterskiej, zwłaszcza gdy jest on ściśle związany  z pracą, o którą się starasz.  Nie umieszczaj świadectwa szkoły średniej czy podstawowej, chyba że jest to  najwyższy stopień edukacji, jaki posiadasz. W takiej sytuacji jednak nie poleca się pisania życiorysu w formie chronologicznej. Wtedy warto napisać życiorys funkcjonalny, pomijając braki wykształcenia i zastępując je opisem swoich doświadczeń zawodowych i umiejętności.

• Historie zatrudnienia, podobnie jak wykształcenie, napisz w układzie achronologicznym (poczynając od ostatniego miejsca zatrudnienia). Pamiętaj o nazwie firmy, datach zatrudnienia (wystarczą lata) i zajmowanych stanowiskach.

• W życiorysie jest miejsce na napisanie o osiągnięciach, doświadczeniach i umiejętnościach. Tutaj możesz opisać, co konkretnie na danym stanowisku robiłeś, ale tylko jeśli jest to związane z pracą, o którą się starasz. Szefa banku nie zainteresuje twoje doświadczenie w opiece nad dziećmi. Tą umiejętnością można się pochwalić w staraniach o pracę w przedszkolu czy świetlicy. Możesz także napisać o swoich zainteresowaniach i pasjach, ale także zwróć uwagę na to, by były związane z twoją przyszłą pracą.

• Pamiętaj o tym, że informacje najważniejsze powinieneś podkreślić. Umieść więc na początku to, czym chcesz się pochwalić, co jest twoją mocną stroną. Nie eksponuj tego, co nie jest warte eksponowania lub, jeśli można, to nie pisz tego wcale. Takim przykładem mogą być przerwy w zatrudnieniu, niezależnie od przyczyn tych przerw. Chyba, że są one warte pochwalenia się. Oprócz wykształcenia i historii zatrudnienia pisz o swojej pracy w charakterze wolontariusza, posiadaniu prawa jazdy, znajomości języków obcych (koniecznie z uwzględnieniem stopnia ich znajomości - odrębnie w mowie i piśmie).

• Nigdy nie umieszczaj informacji nieprawdziwych. Nie kłam! Nawet małe kłamstewka wyjdą na jaw w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej i mogą cię skompromitować. Raczej pomiń to, czego nie chcesz napisać. Nie pisz o sprawach ukazujących cię w złym świetle. Życiorys nie może mówić o twoich słabych stronach, powinien eksponować te mocne. Najczęstszym kłamstwem jest zawyżanie stopnia znajomości języka obcego. Jeśli znasz rosyjski w stopniu podstawowym, a napiszesz, że znasz go dobrze, pracodawca może w trakcie rozmowy zmienić język polski na rosyjski, aby zweryfikować twoją znajomość i prawdziwość faktów podanych w życiorysie.

• Nie podawaj informacji osobistych. Niepotrzebne jest też pisanie o swoim wzroście, wadze itp. Chyba że takie informacje są konieczne (np. zawód policjanta). Nie zapominaj jednak o podaniu swoich danych osobowych tj. imię i nazwisko, adres, numer telefonu (z kierunkowym), data urodzenia. Często zamieszcza się też informację o stanie cywilnym.

• Coraz częściej podaje się swój adres mailowy. W tym przypadku dobrze jest mieć oficjalny, profesjonalny adres, najlepiej z imieniem (bądź pierwszą literą imienia) i nazwiskiem. Niedopuszczalne jest podawanie w celach zawodowych adresu mailowego brzmiącego np. misiaczek@......, serduszko140@......itp.

• Na końcu CV zamieść wpis o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych do celów rekrutacji Wzór zgody na przetwarzanie danych: Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji (zgodnie z Ustawą z dn.29.08.97r. o ochronie danych osobowych,Dz. U .Nr 133 poz.883).

• Życiorysu nie podpisujemy. Własnoręczny podpis jest konieczny w przypadku listu motywacyjnego. Nie pisz tych samych informacji w CV, co w liście motywacyjnym.

Kolejność danych w życiorysie może być następująca:

- dane personalne

- wykształcenie

- doświadczenia zawodowe

- osiągnięcia

- dodatkowe kwalifikacje

- zainteresowania

- referencje

- zgoda na przetwarzanie danych.

Lub:

- dane personalne

- wykształcenie

- historia zatrudnienia

- umiejętności

- zainteresowania

- referencje

2.       LIST MOTYWACYJNY

• Jest uzupełnieniem życiorysu. Nazywany jest też podaniem o pracę. Nie należy w liście powielać informacji zawartych już w CV. Można je natomiast uzupełniać i rozwijać najważniejsze punkty. Najpierw napisz życiorys.

• Dzięki temu będziesz wiedział jak w liście uzupełnić to, co napisałeś w życiorysie.

• Koniecznie przedstaw motywy, jakimi kierowałeś się przy wyborze oferty. Postaraj się, aby twój list wyróżniał się pozytywnie spośród stosu pozostałych, aby przyciągnął uwagę pracodawcy i był przekonywujący. List powinien ciebie reklamować.

• Zanim zaczniesz pisać zastanów się co zyska pracodawca zatrudniając ciebie. Zacznij więc od pozytywnego spojrzenia na swoją osobę i swoje umiejętności oraz zdolności. Uwierz w siebie!

• List jest zwykle bezpośrednią odpowiedzią na przedstawione przez pracodawcę zapotrzebowanie na konkretne stanowisko. Rzadziej pisze się listy do firm, które nie ogłaszały rekrutacji.

Wymagania formalne:
• List nie powinien być dłuższy niż na stronę i nie może zawierać błędów ortograficznych, stylistycznych czy interpunkcyjnych. Najlepiej napisz go na białym papierze formatu A4, w sposób prosty i estetyczny.

• Nie zapomnij o akapitach. Czcionka powinna być czytelna (najlepiej 12). Istotna jest przejrzystość i schludność.

• Napisz na dobrym papierze, nie oddawaj poplamionego ani pogniecionego dokumentu.

• Pisz na jednej stronie. Możesz napisać ręcznie (czasami jest to nawet wymagane). Jeśli piszesz na komputerze, pamiętaj o własnoręcznym podpisie.

• Nie są mile widziane udziwnienia typu: kolorowa czcionka, drukowanie na kolorowym papierze, clip art itp. Zachowaj odpowiednie odstępy między wierszami (1,5).

• W liście motywacyjnym należy umieścić swoje dane (imię i nazwisko, adres, numer telefonu) w lewym górnym rogu strony. W prawym górnym rogu napisz miejsce i datę powstania dokumentu.

• Nieco niżej na środku bądź z wyrównaniem do prawej strony napisz nazwę firmy (pełną i bezbłędną) oraz jej adres, a także imię i nazwisko oraz stanowisko osoby, do której kierujesz swój list motywacyjny. Lepiej jest napisać: „Szanowny Pan Jan Kowalski” niż „Do działu..., Do Dyrekcji Firmy...” Pisz więc kiedy to tylko możliwe do konkretnej osoby. Pamiętaj o zwrocie grzecznościowym tj. Szanowna Pani.

• Nie zapomnij o podziale na wstęp, część zasadniczą i zakończenie. Wstępem jest zwrot do konkretnej osoby i podanie stanowiska o jakie się ubiegasz. W pierwszych zdaniach staraj się zrobić dobre wrażenie. Można rozpocząć od: "Zwracam się z prośbą o przyjęcie do pracy..." Podanie numeru referencyjnego jest bardzo istotne, szczególnie jeśli szukasz pracy w dużym przedsiębiorstwie. Dzięki niemu twoje dokumenty trafią do odpowiedniego działu i osoby. Podaj więc najpierw pełną nazwę stanowiska, o które się starasz, jego numer referencyjny oraz źródło, z którego dowiedziałeś się o wolnym etacie.

• Jeśli tym źródłem było ogłoszenie prasowe, wpisz nazwę gazety oraz datę jej publikacji. Jeżeli ogłoszenie znalazłeś za pomocą Internetu podaj nazwę portalu i datę ogłoszenia.

• Jeżeli wysyłasz ofertę do firmy, która nie zamieszczała żadnego ogłoszenia, krótko uzasadnij dlaczego chcesz pracować dla tego właśnie przedsiębiorstwa i dlaczego ubiegasz się o dane stanowisko pracy akurat w tej a nie innej firmie. Staraj się, aby z twojego podania wynikało, że znasz firmę i wiesz czym się zajmuje.

• W rozwinięciu przekonaj o atrakcyjności swojej kandydatury. Nie tylko prosisz o przyjęcie do pracy, ale przede wszystkim starasz się udowodnić, że jesteś najlepszym kandydatem na dane stanowisko. Umiejętnie przedstaw swoje atuty. Podkreśl te aspekty swojej kariery, które mogą mieć znaczący wpływ na decyzję potencjalnego pracodawcy.

• Zamieść spis swoich osiągnięć zawodowych oraz zakres obowiązków pełnionych do tej pory. Możesz zamieścić wzmiankę o uzyskanych dyplomach, nagrodach lub wyróżnieniach.

• Do każdego ogłoszenia trzeba napisać nowy dokument. Nie wolno wysyłać każdorazowo tego samego szablonu, bo każde stanowisko ma inną specyfikę i na każdym wymagane są inne umiejętności. Rekrutujący takie listy rozpoznają i zwykle wyrzucają.

• Wszystkie informacje zawarte w liście powinny być zgodne z prawdą!

• Twój list powinien zawierać prośbę o spotkanie.

• Twoim celem jest rozmowa kwalifikacyjna.

• Zakończeniem jest zwrot grzecznościowy (z poważaniem, z wyrazami szacunku), własnoręczny podpis i zamieszczenie spisu załączników (o ile takie dołączasz).

• Twój list powinien być krótki, zwięzły i na temat. Nie pisz ogólnikami, ale konkretami popartymi dowodami. Unikaj sloganów i oklepanych zdań.

• Listu nie pisz w punktach, jak to miało miejsce w przypadku życiorysu.

3.       ROZMOWA KWALIFIKACYJNA

Ostateczna decyzja o zatrudnieniu pracownika podejmowana jest zwykle na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej. Jeśli życiorys, list motywacyjny czy referencje zrobią na pracodawcy dobre wrażenie, a podczas rozmowy kandydat nie zaprezentuje się najlepiej, to jego realne szanse na pracę maleją niemal do zera.

Doświadczenia i umiejętności są ważne, ale równie ważne jest odpowiednie zaprezentowanie własnej osoby. Podstawowym celem rozmowy kwalifikacyjnej jest udowodnienie pracodawcy, że jest się najlepszym kandydatem na poszukiwane przez niego stanowisko.  

CELE ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ

• Udowodnić, że jesteś najlepszy
• Sprawdzić czy jesteś odpowiedni
• Wykazać, że masz najlepsze kwalifikacje
• Sprawdzić twoje umiejętności i doświadczenie
• Dowieść, że jesteś zainteresowany pracą
• Ocenić czy sprawdzisz się w tej pracy
• Rolą rozmowy kwalifikacyjnej jest „pozwolenie na wymianę informacji pomiędzy stronami podczas spotkania twarzą w twarz. Wymiana informacji ma na celu umożliwienie obydwu stronom podjęcie decyzji, czy warto zawrzeć z druga stroną umowę o pracę oraz redukcję ryzyka podjęcia decyzji błędnej dla którejkolwiek ze stron.”  

PRZED ROZMOWĄ:

• Konieczne jest zgromadzenie informacji na temat firmy, w której chcemy pracować oraz zakresu jej działalności. Także informacje na temat zwyczajów panujących w przedsiębiorstwie mogą być przydatne. Ważne jest, aby mieć jak najwięcej wiadomości na temat stanowiska, o które się ubiegamy oraz o wynagrodzeniach na tym i podobnych stanowiskach w innych firmach.
• Przed udaniem się na rozmowę należy zorientować się dokładnie gdzie mamy się udać (adres, numer pokoju, nazwisko osoby, z którą mamy się spotkać, godzinę). Wpadanie w ostatniej chwili do gabinetu pracodawcy, nie mogąc złapać oddechu po biegu na trzecie piętro nie zrobi na nim dobrego wrażenia.
• Nie spóźnij się!
• Najlepiej przyjść z aktówką, w której umieszczone są podstawowe dokumenty. Zamiast aktówki może być teczka. Nie zapomnij o niezbędnych dokumentach tj. życiorys, potwierdzenia wykształcenia i doświadczenia zawodowego.
• Nie wchodź z dużym plecakiem, parasolem, torbą z zakupami itp. Pozostaw je w odpowiednim, przeznaczonym do tego miejscu.  
• Wyłącz telefon komórkowy!
• Konieczny jest uprzejmy uśmiech oraz właściwa postawa ciała. „Przyjmij właściwą postawę i staraj się mieć suche dłonie, gdy będziesz się witał z osobą, która prowadzi rozmowę. Uścisk dłoni mówi wiele o osobie. Pewność siebie powinna być w uścisku twojej dłoni. Przy uścisku dłoni powiedz coś stosownego np. Miło mi pana/panią poznać, a następnie czekaj.”
• Nie należy siadać dopóki nie zostaniemy o to poproszeni. Odpowiedzi na pytania należy udzielać pewnie, bez dużej zwłoki, choć można to zrobić po chwili zastanowienia.
• Pomocne bywa ćwiczenie przed lustrem, zarówno mówienia jak i sposobu poruszania się oraz siedzenia.
• Strój powinien być elegancki, ale bez zbędnej przesady, schludny, czysty i wyprasowany. Unikać należy nadmiaru biżuterii. Wskazana jest raczej konserwatywna kolorystyka (granatowy, brązowy, szary).
• Bądź zadbany! Weź prysznic, umyj włosy, jeśli używasz perfum to w sposób umiarkowany, umyj zęby, odśwież oddech, nie pal bezpośrednio przed rozmową, zadbaj o dłonie.
• Istotne:

- Przyjmij pozytywny sposób myślenia

- Podkreśl swoje osiągnięcia i sukcesy

- Nigdy nie wyrażaj się źle o byłym pracodawcy

- Nie mów dużo i nie przerywaj

- Nie dotykaj i nie komentuj niczego w biurze

- Zawsze zachowuj dobre maniery

W TRAKCIE ROZMOWY:

• Należy pozwolić pracodawcy prowadzić rozmowę, nie można go zagadać.
• Odpowiedzi na pytania powinny być jasne i konkretne, bez zbędnego wtrącania dodatkowych uwag, dygresji, dowcipów czy komentarzy. Nie bądź zbyt pewny siebie ale też nie przejawiaj postawy zbytniego uniżenia.
• Ważne jest pozytywne nastawienie do pracodawcy, firmy i życia!
• Wykaż, że Twoje doświadczenie zawodowe i przeszkolenie sprawiają, iż będziesz wydajnym pracownikiem  przy minimalnym nadzorze ze strony pracodawcy.
• Wyrażaj się pozytywnie o poprzednich pracodawcach i współpracownikach niezależnie od tego, jakie były przyczyny odejścia z pracy. Jeśli będziesz wyrażać się negatywnie pracodawca będzie miał podstawy sądzić, iż o nim w przyszłości możesz mówić w taki sam sposób.
• Pozwól, by pracodawca naprowadził rozmowę na temat świadczeń finansowych. Jeśli Ty poruszysz ten temat może ci to zamknąć szansę utrzymana zainteresowania pracodawcy tobą. Jeśli jednak pracodawca nie porusza tematów, które cię interesują zrób to w sposób taktowny i umiejętny.  
• Bardzo istotny jest kontakt wzrokowy. „Utrzymywanie kontaktu wzrokowego z prowadzącym rozmowę daje pozytywne wyniki. Unikanie kontaktu wzrokowego z prowadzącym rozmowę kwalifikacyjną powoduje fatalne skutki. Podobnie wcale nie jest dobre zachowanie przeciwne – ‘przygwożdżenie wzrokiem’, może to wywrzeć wrażenie agresji i krępować.” Należy więc patrzyć na swojego rozmówce, ale nie uporczywie wpatrywać się w niego. Spojrzenie powinno wyrażać spokój i pewność siebie.

Zamykanie rozmowy kwalifikacyjnej:

• Jeśli pracodawca nie zaoferuje Ci pracy od razu, ani też nie poinformuje o terminie powiadomienia Ciebie o decyzji, zapytaj, kiedy będziesz mógł zadzwonić, by się o niej dowiedzieć.
• Jeśli pracodawca poprosi Cię o porozumienie się telefoniczne lub stawienie się na następną rozmowę, zanotuj godzinę dzień i miesiąc.
• Podziękuj pracodawcy za rozmowę i jeszcze raz powtórz swoje zainteresowanie pracą oraz kwalifikacje predysponujące Cię do niej.

ROZMOWA KWALIFIKACYJNA - ZESTAW PYTAŃ  

I. Pytania związane z firmą, ofertą pracy i stanowiskiem:

1.    Co Pan/i wie o naszej firmie?

2.    Jakiego rodzaju pracy Pani szuka?

3.    Skąd dowiedział/a się Pan/i o naszej ofercie pracy?

4.    Dlaczego zdecydował/a się Pan/i odpowiedzieć na naszą ofertę pracy?

5.    Co pociąga Pana/Panią w tej pracy?

6.    Jak wyobraża sobie Pan/i pracę na tym stanowisku? 

II. Pytania dotyczące doświadczenia zawodowego, poprzednie stanowiska pracy i przyczyny zmiany lub zwolnienia:

7.    Czy woli Pan/i indywidualnie czy zespołowo?

8.    Jakie ma Pan/i doświadczenie zawodowe?

9.    Jak długo Pan/i nie pracuje?

10.Gdzie Pan/i ostatnio pracował/a?

11.Jakie były przyczyny odejścia?

12.Jak często zmieniał/a Pan/i pracę?

13.Dlaczego tak często zmieniał/a Pan/i pracę?

14.Co nie satysfakcjonowało Pana/ Panią w poprzednim miejscu pracy?

15.Co cenił/a Pan/i na poprzednim stanowisku?

16.Jak układała się Pana/i współpraca z byłym szefem i współpracownikami?

III. Pytania badające poziom motywacji kandydata:

17.Dlaczego właśnie Pana/Panią powinniśmy zatrudnić?

18.Czy posiada Pan/i umiejętności niezbędne do wykonywania tej pracy?

19.Proszę opowiedzieć o swoim największym osiągnięciu, sukcesie?

20.Jakie ma Pan/i wady?

21.Jakie ma Pan/i zalety? Proszę się sobą pochwalić.

22.Co mogliby powiedzieć o Panu/ Pani przyjaciele?

23.Jak opisałby Pana/Panią poprzedni szef?

24.Czy zdarzyła się Panu/Pani jakaś życiowa pomyłka, błąd?

25.Co Pan/i robi, aby radzić sobie ze swoimi słabościami?

26.Co motywuje Pana/Panią do większego wysiłku?

27.Co jest dla Pana/Pani ważne w pracy?

IV. Pytania pośrednie o cechy kandydata

28.Jaki typ ludzi Pana/Panią denerwuje?

29.Jak Pan/i sobie z nimi radzi?

30.Co Pana/Panią wyprowadza z równowagi?

31.Jakie największe problemy napotykał/a Pan/i w pracy i jak je Pan/i rozwiązywał/a?

32.Z jakimi osobami chciał/alby Pan/i współpracować?

33.Z jakimi ludźmi nie chciał/alby Pan/i współpracować?

34.Co rozumie Pan/i pod pojęciem współpraca?

35.Jakiego chciał/alby Pan/i mieć szefa?

 36.Jakich spodziewa się Pan/i trudności w pracy?

V. Pytania sprawdzające kreatywność, określenie celów:

37.Czy planuje Pan/i swoje działania?

38.Jakie ma Pan/i cele krótko i długoterminowe?

39.Jak wyobraża sobie Pan/i siebie za 5, 10 lat?

VI. Pytania badające odporność na stres:

40.Jak się Pan/i zwykle zachowuje, gdy spotyka Pana/Panią porażka, niepowodzenie?

41.Jak radzi sobie Pan/i ze stresem?

42.Jakie ma Pan/i zainteresowania?

43.Co robi Pan/i w wolnym czasie?

44.Co Pan/i ostatnio przeczytał/a?

45.Jak lubi Pan/i odpoczywać?

 VII. Pytania sprawdzające potencjał rozwojowy kandydata, zadowolenie z siebie:

46.Czy ważne są dla Pani/Pana kontakty z ludźmi? Co oznacza mieć kontakt?

47.Jak określa Pan/i sukces? Co to znaczy osiągnąć sukces?

48.Gdyby mógł/mogła Pan/i zacząć życie od nowa, co by Pan/i w nim zmieniła?

49.Co zrobił/aby Pan/i inaczej?

50.Czy wybrał/ałaby Pan/i swój zawód? Co się w nim Pani/Panu podoba, a co nie?

VII. Negocjacje placowe:

51.Ile chciał/ałaby Pan/i zarabiać?

52.Dlaczego tyle?

53.Proszę podać kwotę netto/brutto.

IX. Pytania końcowe:

54.Czy jest Pan/i osobą dyspozycyjną?

55.Czy ma Pan/i jakieś problemy ze zdrowiem?

56.Kiedy może Pan/i podjąć pracę?

57.Proszę coś jeszcze powiedzieć o sobie.

58.Czy ma Pan/i jakieś pytania?