Diagnostyka Wirusowego zapalenia wątroby typu C w powiecie słupskim
Wirus HCV został wykryty stosunkowo niedawno, w 1989 roku i początkowo przypisywano mu stosunkowo niską wagę w ludzkiej patologii. Wynikało to przede wszystkim z faktu, że zakażenie bardzo długo może przebiegać bezobjawowo. Jednakże, po wprowadzeniu testów diagnozowania HCV wiadomo już, że w aż 80 procentach przypadków nieleczone zakażenie prowadzi do przewlekłego zapalenia wątroby, w 20 procentach do marskości wątroby, a w 5 procentach - do raka wątrobowokomórkowego HCC.
Ze względu na tę specyfikę, o HCV mówi się, że jest „wirusową bombą zegarową". Na całym świecie liczba zakażonych wirusem waha się od 200 do 300 milionów i z każdym rokiem powiększa się o 4 miliony. Skala problemu spowodowała, że Światowa Organizacja Zdrowia uznała wirusowe zapalenie wątroby typu C za jedno z największych zagrożeń epidemiologicznych.
Niestety, w Polsce sytuacja jest równie zła. Wśród krajów Europy Środkowo-Wschodniej Polska ma trzeci od końca wskaźnik wykrywalności wirusa HCV. Wynosi on niecałe 2 procent. Polacy nie są świadomi zagrożenia, jakie niesie HCV. Nie wiedzą, jak przenosi się wirus i jak może dojść do zakażenia. Co więcej, nie wykonują w tym kierunku testów diagnostycznych. Wynika to w dużej mierze z faktu, że test taki nie jest refundowany przez NFZ, a koszt jego wykonania wynosi około 30 złotych.
Chęć poprawy tej sytuacji przyświecała realizacja programu profilaktyki zakażeń HCV w powiecie słupskim w zakresie przeprowadzania badań przesiewowych krwi na obecność przeciwciał anty-HCV. Realizowano go w dniach od 17 listopada do 30 grudnia 2014 roku.
Dzięki dofinansowaniu ze środków powiatu słupskiego, mieszkańcy gmin: Ustka, Miasto Ustka, Smołdzino, Potęgowo, Kobylnica, Kępice, Główczyce, Damnica, Dębnica Kaszubska oraz Słupsk, w wieku 19-64 lata, mogli wziąć udział w bezpłatnym badaniu pod kątem obecności wirusa HCV. Warunkiem uczestnictwa w badaniu było spełnianie co najmniej jednego z kryteriów zagrożenia wirusem, w szczególności: przebycie drobnych zabiegów chirurgicznych, dializ, badań endoskopowych, WZW typu B lub przyjmowanie narkotyków drogą dożylną, korzystanie z salonów tatuażu, piercingu czy też ryzykowne kontakty seksualne.
Badania przeprowadzali pracownicy największej, ogólnopolskiej sieci laboratoriów medycznych Grupy DIAGNOSTYKA w pięciu punktach pobrań, natomiast analiz dokonywano w nowootwartym laboratorium DIAGNOSTYKA w Słupsku. Dzięki szeroko zakrojonej akcji promocyjnej w postaci ulotek, plakatów oraz informacji w Głosie Pomorza, w badaniach wzięło udział 705 pacjentów, 10 procent więcej niż pierwotnie zakładano. W tym, aż 97,7 procent pacjentów spełniało kryteria programu i zostało zakwalifikowanych do badań. Średnia wieku badanych wyniosła 49 lat, a w strukturze płci zdecydowanie dominowały kobiety.
Najczęściej występujące w grupach ryzyka czynniki to przyjmowanie zastrzyków (87 proc. wszystkich badanych), poddawanie się drobnym zabiegom medycznym (84 proc. wszystkich badanych) oraz przebywanie w szpitalach (65 proc. wszystkich badanych). U 6 pacjentów wyniki testów wskazały obecność wirusa HCV. Co ciekawe, żaden z pacjentów z pozytywnym wynikiem nie przejawiał zachowań powszechnie uznawanych za ryzykowne, takich jak przyjmowanie narkotyków czy niebezpieczne zachowania seksualne. Żaden z nich nie miał też bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną HCV. Wszyscy natomiast poddawali się drobnym zabiegom medycznym, a także przyjmowali zastrzyki bądź kroplówki.
Michał Suchanek
Autor jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Uniwersytetu Gdańskiego.
