Charakterystyka Powiatu Słupskiego

Powiat słupski jest jednym z 19 powiatów województwa pomorskiego obejmującym zasięgiem obszar 2304 km kw. , co stanowi blisko 13% powierzchni całego województwa. Stolica powiatu mieści się w położonym nad rzeką Słupią urokliwym mieście Słupsku. Ziemia słupska od XIV do XVII wieku pozostawała pod panowaniem książąt z pomorskiej dynastii Gryfitów. Miasto należało w owym czasie do Hanzy i było jednym z pierwszych ośrodków reformacji na Pomorzu. Bezpotomna śmierć ostatniego z rodu Gryfitów księcia Bogusława XIV spowodowała, że ziemia słupska w 1653 roku przeszła w ręce Hohenzollernów brandenburskich i stan taki utrzymywał się aż do 8 maja 1945 roku, kiedy to w wyniku zmian politycznych teren ten znalazł się w granicach Państwa Polskiego. Po zakończeniu II wojny światowej większość ludności zamieszkującej dotąd ten obszar została wysiedlona na teren Niemiec. Na Pomorze natomiast napłynęła ludność z różnych regionów Polski. Korzenie kulturowe i rodowe współczesnych mieszkańców powiatu słupskiego wywodzą się między innymi z kresów wschodnich - są to rodziny repatriantów z lat 1945 - 56 z Wileńszczyzny, Grodna i Nowogródka oraz wysiedleńców z czasów "Akcji Wisła" z 1947 roku z kresów południowo - wschodnich. Część osadników przybyła na ziemie zachodnie z Polski Centralnej /z lubelskiego, kieleckiego i warszawskiego/. Na zasiedlonych ziemiach nowi ludzie tworzyli nową rzeczywistość. Nie sposób jednak zapomnieć o przeszłości. To właśnie w wyniku odwiecznych procesów osadniczych ziemię słupską cechuje dziś wielokulturowość i wieloetniczność. Złożona historia tego regionu czyni go atrakcyjnym pod względem historycznym, kulturowym i turystycznym.

W latach 1975 - 1998 Słupsk był stolicą województwa. Okres ten szczególnie korzystnie wpłynął na rozwój nie tylko samego miasta, ale i całego regionu. W wyniku kolejnych zmian administracyjnych, jakie miały miejsce w 1999 roku ziemia słupska znalazła się w granicach nowego województwa pomorskiego, a sam gród funkcjonuje dziś na prawach powiatu i jest po Trójmieście największą aglomeracją w regionie. Słupsk, jako jedno z nielicznych miast w Polsce, posiada dyplom, flagę i honorową tablicę Rady Europy. Do najstarszych i zarazem najciekawszych obiektów historycznychw mieście należy między innymi: XIV - wieczny Młyn Zamkowy gotyi i kościół Mariacki, podominikański kościół św. Jacka, Zamek Książąt Pomorskich z 1507 roku, Baszta Czarownic, fragmenty murów obronnyi z zachowaną Bramą Nową i Młyńską, neogotycki Ratusz Miejskiz 1901 r. zespół secesyjnych kamienic przy ul. Sienkiewicza oraz Ratusz Starostwa z 1902 r., który jest obecnie siedzibą władz powiatu /zainteresowanych historią powstania budynku starostwa odsyłamy do artykułu: Elżbieta Szalewska, Rozwój urbanistyczny prawobrzeżnego Słupska i znaczenie budynku starostwa w krajobrazie miasta w: VII Konferencja Kaszubsko -Pomorska "Obrazy Ziemi Słupskiej. Społeczeństwo - administracja -kultura", kier. naukowe Andrzej Czarnik, Słupsk 2002/.

Powiat słupski położony jest na środkowym Wybrzeżu, od zachodu graniczy z powiatem sławieńskim, na południu z powiatem bytowskim, zaś na wschodzie z powiatem lęborskim. Największymi rzekami przepływającymi przez ziemię słupską są: Słupia i Wieprza, obie wpływające do Bałtyku oraz Łupawa wpadająca do jeziora Gardno. Największym jeziorem w powiecie jest jezioro Łebsko. Łącznie na ziemi słupskiej znajdują się 82 jeziora, które zajmują powierzchnię 8,5 tyś. hektarów. Niewątpliwym walorem krajobrazowym powiatu słupskiego jest Słowiński Park Narodowy, położony w północnej części na Mierzei Łebskiej oraz Park Krajobrazowy "Dolina Słupi" biegnący wzdłuż wspomnianej rzeki. /Słowiński Park Narodowy z unikalnymi ruchomymi wydmami uznany został przez UNESCO w 1977 roku za światowy Rezerwat Biosfery/.

Rzeźba terenu w powiecie jest urozmaicona, w krajobrazie dominują pola i lasy /l 156, 05 km kw. to użytki rolne; 811,57 km kw. to lasy/. Obok rolnictwa podstawą gospodarki jest przemysł drzewny, obuwniczy, metalowy, spożywczy, motoryzacyjny, stoczniowy oraz wyroby z tworzyw sztucznych. W powiecie przyjęto i wypromowano dwa tzw. turystyczne produkty markowe o znaczeniu europejskim: "Szlak elektrowni wodnych w Europie" oraz "Krainę w Kratę", którego stolicą jest pomorska wieś dziedzictwa kulturowego - Swołowo /gm. Słupsk/. Przez nadmorskie gminy biegnie, atrakcyjna dla rowerzystów, blisko 40 kilometrowa "rowerostrada" - tzw. "Szlak zwiniętych torów". W wielu wsiach spotkać można przepiękne zabytkowe kościoły, dawne pałace i dwory, którym coraz częściej przywraca się ich minioną świetność. Dzieje tych ziem są bardzo interesujące, a nade wszystko złożone, ich poznanie to fascynująca podróż w przeszłość, która pozwala na pełniejsze zrozumienie tkwiących głęboko tradycji. Walory przyrodnicze i historyczne powiatu słupskiego są dziś wielką szansą rozwoju dla całego regionu i jego mieszkańców. Społeczność powiatu słupskiego liczy 95 tyś. osób, z czego zdecydowana większość, bo 78,4 tyś. osiedlona jest we wsiach i tylko 21,6 tyś. osób to mieszkańcy miast. Administracyjnie powiat podzielony jest na 10 jednostek administracyjnych obejmujących: miasto Ustkę, miasto i gminę Kępice, oraz gminy: Damnicę, Dębnicę Kaszubską, Główczyce, Kobylnicę, Potęgowo, Smołdzino, Słupsk oraz Ustkę. W poszczególnych gminach władza wykonawcza spoczywa w rękach wójtów, /jeśli siedzibą gminy jest wieś/ oraz burmistrzów, /gdy siedzibą gminy jest miasto/. Burmistrzowie i wójtowie, zgodnie z nową ordynacją wyborczą z 2002 roku, wybierani są na okres czteroletniej kadencji w wyborach bezpośrednich przez uprawnionych do głosowania mieszkańców danej gminy. Na czele gminy stoi Rada Gminy, w której zasiadaj ą radni wybrani przez społeczność lokalną. W zależności od wielkości gminy powoływanych jest 15, 21 lub więcej radnych. Rada Gminy ma bezpośredni wpływ na kierunek działań, plany i budżet gminny. Najwyższą władzą powiatu jest Rada Powiatu, w której zasiadają przedstawiciele wszystkich gmin. Radni powiatowi wybierani są na okres czteroletniej kadencji w wyborach powszechnych i bezpośrednich. W powiecie słupskim jest 21 radnych powiatowych. Na czele Zarządu Powiatu stoi Starosta, powoływany na wniosek radnych powiatowych na okres czterech lat. Do głównych zadań i kompetencji powiatu należy nadzór nad szkolnictwem stopnia średniego, służbą zdrowia, drogami i komunikacją powiatową oraz nadzór nad sprawami budowlanymi. Gminy pozostające w granicach powiatu słupskiego są samodzielnymi jednostkami samorządu terytorialnego obejmującymi w swych kompetencjach podstawowy zakres zadań.